پیش از آغاز هر پژوهش باید به بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق پرداخت. ادبیات و پیشینه تحقیق در پروپوزال و پایان نامه به معنی بررسی مقالات ، کتب و پایان نامه های منتشر شده در زمینه مدنظر است. برای این کار باید همواره آخرین مقالات که جدید ترین دستاورد های علمی در آنها گنجانده شده است را نیز مطالعه و بررسی کرد.
اهمیت بررسی متون پیش از شروع پایان نامه
چرا بررسی متون هنگام تهیه طرح پژوهشی حائز اهمیت است ؟
از دوباره کاری جلوگیری می کند .
به یافتن آنچه دیگران درباره موضوع شما دریافته و گزارش نموده اند کمک می کند . این امر ممکن است به اصلاح بیان مسئله بینجامد .
زمینه آشنایی با انواع مختلف روش کار که امکان استفاده از آن در مطالعه شما وجود دارد را فراهم می نماید .
دلایلی برای دیگران تامین می کند تا از پژوهش پیشنهادی شما پشتیبانی کنند .
انواع منابع ادبیات و پیشینه
افراد ، گروهها و موسسات
اطلاعات منتشر شده (کتب ، مقالات ، اندکس و چکیده ها )
اطلاعات منتشر نشده ( سایر طرح های تحقیقاتی در همین زمینه ، گزارشات ، نوشته جات )
مواد سمعی بصری و اطلاعات کامپیوتری
شیوه پیدا کردن منابع اطلاعات
منابع گوناگون اطلاعاتی را می توان در سطوح مختلف سیستم اجرایی در سطح ملی و بین المللی مورد توجه و مرور قرار داد .
برای دستیابی به هر منبع و گرفتن اطلاعات به روش کارآمدتر ، لازم است استراتژی مناسبی داشته باشید . این استراتژی می تواند بر حسب محل کار و موضوع تحت مطالعه متفاوت باشد اما کلاً ممکن است شامل گامهای زیر باشد :
شناسایی یک شخص کلیدی ( محقق و یا سیاست گذار ) ، مطلع نسبت به موضوع ، و خواستن از وی تا ماخذ و یا نام افراد دیگری را که می توانند اطلاعات بیشتری به شما بدهند در اختیارتان بگذارد .
بررسی لیست سخنرانان یک کنفرانس راجع به موضوع مورد نظر و مشخص کردن افراد صاحب نظر .
ملاحظه لیست ماخذ یا عناوین مناسب در مقالات و کتب کلیدی مربوط به موضوع ، برای تعیین منابع .
ملاحظه ماخذ در نمایه نامه ها ، اندکس ها ( مثل Index Medicus) و چکیده نامه ها ( Excerpta Medica)
تماس با کتابداران در دانشگاهها ، انستیتوهای تحقیقاتی ، وزارت بهداشت و روزنامه ها و تقاضای ماخذ مناسب .
تقاضای بررسی کامپیوتری متون ( مثلاً مدلاین و یا EMBASE) . بعضی از کتابخانه ها و آژانس ها در صورت درخواست تلفنی یا کتبی ، شما را در زمینه بررسی متون یاری خواهند کرد . این درخواست باید بسیار اختصاصی باشد ، در غیر این صورت ممکن است لیستی بلند از ماخذیکه بسیاری از آنها به سوژه شما مرتبط نیست دریافت دارید . در صورتیکه درخواست بررسی متون از طریق کامپیوتر می نمائید . بهتر است کلمات کلیدی مناسبی که می توانند دریافتن مقالات مرتبط بکار گرفته شوند را پیشنهاد کنید ( پیشنهاد می شود از کتاب Mesh برای اینکار استفاده شود .)