نگارش پایان نامه یکی از فعالیتهای مهم برای دانشجویان و به ویژه دانشجویان کارشناسی ارشد است
پایان نامه نوشته ای است که دانشجویان در مورد رشته تخصصی خود ارایه میدهند.موضوع انتخابی بایستی تکراری نبوده وموضوعی جدید باشد .در واقع پایان نامه ، نتیجه آموخته های دانشجویان در طی تحصیلات دانشگاهی می باشد.برای اینکه این پژوهش به بهترین نحو ممکن انجام بگیرد میتوان با نقد و بررسی پایان نامه های دیگران به این هدف نایل شد.علاوه بر این نقد پایانامه باعث می شود ماهیت دشواری های پژوهش برایمان آشکار شود.
نقد پایان نامه هم برای نویسنده پژوهش و هم برای تحلیل گر سودمند است.نویسنده با تحلیل های انجام شده به نقاط ضعف و قدرت کار خود پی میبرد و تحلیل گرنیز بینش و اگاهی خود را افزایش میدهد.
نکاتی اساسی در تحلیل اجزای اصلی پایان نامه
1- عنوان پایان نامه:
عنوان بایستی قابل فهم و رسا باشدو از مفاهیم مبهم غیر قابل ازمون استفاده نشود.
عنوان پایان نامه بایستی به قدری واضح باشد که خواننده بداند هدف اصلی این پایان نامه چیست و سوالات بی جوابی در ذهنش ایجاد نشود.
عنوان بایستی قید زمان و مکان داشته باشد.
به عبارتی در عنوان نوشته شده بایستی مشخص گردد که این پژوهش دقیقا مربوط به چه مکانی بوده و در چه زمانی انجام گرفته.
عنوان بایستی مطالب استفاده شده در متن را باید در بربگیرد.
برخی از پژوهشگران در عنوان پایان نامه خود سعی می کنند به نکات اساسی و مهم اشاره کنند در صورتی که در متن از اجرای آن ناتوان اند. و در نقد تحقیقات علمی این نکته بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.
2- مقدمه پایان نامه :
مقدمه پایان نامه ، شمای کلی یا چکیده ای از کل طرح پژوهش است.هدف اصلی مقدمه آشنا کردن خواننده با مبانی و کلیات موضوع پژوهش است.
مقدمه باید به گونه ای آغاز گردد که جذاب باشد وخواننده را برای مطالعه بقیه پایان نامه علاقه مند کند.
مقدمه بهتر است حداکثر ا و نیم صفحه باشد.
مقدمه خوب بایستی پاسخگوی سوالات زیر باشد:
دلیل اصلی اجزای پژوهش چیست؟
دلایل نظری که در تحقیق وجود دارد چیست؟
ارتباط منطقی کخ بین مساله و طرح پژوهشی وجود دارد چیست؟
این پژوهش چگونه با پژوهش های قبلی ارتباط پیدا کرده است؟
3-بیان مساله:
هر محقق در ذهن خود سوالاتی دارد و تحقیق خود را جهت پیدا کردن پاسخ این سوالات انجام می دهد.یک پزوهش خوب بایستی به گونه ای انجام شود که به تمامی سوالات پاسخ دهد.بنا براین محقق بایستی مساله ای را که به دنبال پاسخ به ان است را بیان کند.در تحلیل بیان مساله اگر که مساله به وضوح بیان گردد نکته مثبتی برای این پژوهش لحاظ میگردد.
4-روش تحقیق:
فصل سوم پایان نامه در رابطه با روش تحقیق می باشد.نوع روش به کار گرفته شده بایستی پاسخگوی سوالات پژوهش باشد .بنابراین با انتخاب روش تحقیق مناسب میتوان به سوالات تحقیق پاسخ داد.
روش تحقیقی باید به خوبی عنوان شود ،یعنی محقق باید روش تحقیقی را که استفاده میکند را به خوبی توضیح دهد و دلیل استفاده از ان را بیان کند.
5-یافته های پژوهش:
پژوهش معمولا به انواع توصیفی ،توصیفی تطبیقی و تاریخی تقسیم بندی می شود. اگر نوع پژوهش توصیفی باشد،فصل چهارم “یافته های پژوهش” نامیده می شود.در صورتی که پژوهش توصیفی تطبیقی باشد، فصل چهارم تحت عنوان “مطالعه تطبیقی ” نام گذاری شده و فصل پنجم با عنوان “یافته های پژوهش”نگارش می شود.اگر پژوهش تاریخی باشد ،تعداد فصل ها به نسبت متغیرهای اصلی پژوهش افزایش می یابد.
6-تحلیل یافته ها، بحث و نتیجه گیری :
آنچه که در فصل پنجم پایان نامه آورده می شود برگرفته از یافته های پژوهش شماست .در تحلیل یافته ها بایستی فرضیات به ترتیب مطرح گردد.در قسمت بحث ، نتایج حاصل از یافته های خود را با یافته های سایر پژوهشگران مقایسه می نمایید و میزان همخوانی و یا اختلافی که بینشان وجود دارد را اعلام می نمایید که البته همه ی این موارد باید توام با استناد باشد.
در قسمت نتیجه گیری نتیجه و پیام حاصل از پژوهش ذکر میگردد که نیازی به استناد نیست.