مقاله علمی ترویجی دارای امتیاز بالایی برای مصاحبه دکتری است. در ادامه این مطلب به شرح مفصلی از شیوه نگارش این مقالات و شیوه ارسال و اخذ پذیرش مقالات علمی ترویجی می پردازیم. شیوه نگارش مقاله علمی ترویجی و ارکان تشکیل دهنده آن شباهت زیادی به مقاله علمی پژوهشی دارد و تفاوت عمده این مقالات با مقالات علمی پژوهشی در ماهیت آنها است. مقالات علمی ترویجی بر اساس دانش گدشته شکل می گیرد در حالی که مقاله علمی پژوهشی دارای نوآوری است و به علم موجود می افزاید.
شیوه نگارش مقالات علمی ترویجی
یک مقاله علمی ترویجی دارای بخش های استاندارد یک مقاله علمی است که در پایین به شیوه نگارش هر یک از آنها می پردازیم.
موضوع یا عنوان مقاله علمی ترویجی
عنوان، مفهوم اصلی مقاله را نشان میدهد و باید به طور خلاصه، مضمون اصلی پژوهش را نشان دهد. عنوان مقاله باید جذاب باشد، یعنی به گونهای انتخاب شود که نظر خوانندگان را که معمولاً ابتدا فهرست عناوین مندرج در یک مجله علمی را میخوانند به خود جلب نماید. همچنین عنوان باید کوتاه و گویا و تنها بیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد. تعداد کلمات در عنوان را حداکثر دوازده واژه بیان کردهاند.
نام مؤلف یا مؤلفان
بعد از عنوان پژوهش، نام مؤلف یا مؤلفان ذکر میشود و در سطر زیر آن، نام دانشگاه یا مؤسسه که هر یک از مؤلفان در آن مشغول به کارند، میآید. ترتیب قرار گرفتن نام مؤلفان به دنبال یکدیگر، معمولاً متناسب با میزان مشارکت آنان در انجام پژوهش است.
چکیده مقاله علمی ترویجی
چکیده، خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که همه مراحل و اجرای اصلی پژوهش را در خود دارد. هدفها، پرسشها، روشها، یافتهها و نتایج پژوهش، به اختصار، در چکیده آورده میشود. در متنِ چکیده باید از ذکر هرگونه توضیح اضافی خودداری شود. مطالب چکیده باید فقط به صورت گزارش (بدون ارزشیابی و نقد) از زبان خود پژوهشگر (نه نقل قول) به صورت فعل گذشته تهیه شود.
چکیده در حقیقت بخشی کامل، جامع و مستقل از اصل مقاله تهیه شود. طول چکیده برای مقاله، بستگی به روشهای خاص هر مجله دارد و معمولاً بین صد تا ۱۵۰کلمه پیشنهاد شده است.
واژگان کلیدی
معمولاً در انتهای چکیده، واژگان کلیدی پژوهش را بیان میکنند تا به خواننده کمک کنند، پس از خواندن چکیده و آشنایی اجمالی با روند تحقیق، بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً با توجه به حجم و محتوای مقاله، پنج تا هفت واژه کلیدی در هر مقاله بیان میشود.
بخش مقدمه
آنچه در مقدمه یک مقاله تحقیق کتابخانهای قرارمیگیرد – همانند تحقیفات میدانی – کلیاتی است که محقق باید قبل از شروع بحث، آن را برای خواننده روشن نماید؛ مانند تعریف و بیان مسئله تحقیق، تبیین ضرورت انجام آن و اهدافی که این تحقیق به دنبال دارد. همچنین محقق باید خلاصهای از سابقه بحث را – که به طور مستقیم مرتبط با موضوع است – بیان کند و در نهایت توضیح دهد که این مقاله به دنبال کشف یا به دستآوردن چه مسئلهای است؛ به عبارتی، مجهولات یا سؤالهای مورد نظر چیست که این مقاله درصدد بیان آنهااست.
طرح بحث (متن)
در این بخش، مؤلف وارد اصل مسئله میشود. در اینجا باید با توجه به موضوعی که مقاله در پی تحقیق آن است، عناوین فرعیتر از هم متمایز گردند. محقق در تبیین این قسمت از بحث، باید اصول مهم قواعد محتوایی مقاله را مورد توجه قراردهد و سعی کند آنها را مراعات نماید؛ اصولی مانند: منطقی و مستدل بودن، منظم و منسجمبودن، تناسب بحث با عنوان اصلی، ارتباط منطقی بین عناوین فرعیتر در مسئله، خلاقیت و نوآوری در محتوا، اجتناب از کلیگویی، مستندبودن بحث به نظریههای علمی، جلوگیری از حاشیهروی افراطی که به انحراف بحث از مسیر اصلی میانجامد و موجب خستگی خواننده میشود و همچنین پرهیز از خلاصهگویی که به ابهام در فهم میانجامد، رعایت امانت حقوق مؤلفان، اجتناب از استناددادن به صورت افراطی، توجهداشتن به ابعاد مختلف مسئله و امثال اینها. محقق می تواند در این بخش به تعاریف اصطلاحات و واژگان – اهمیت و ضرورت تحقیق – مدل مفهومی تحقیق – تشریح اجزای مدل و نیز تحلیل یافته های تحقیق بپردازد.
نتیجه گیری
در این قسمت محقق باید به نتیجه معقول، منطقی و مستدل برسد. نداشتن تعصب و سوگیری غیرمنصفانه در نتیجهگیری، ارتباطدادن نتایج با مباحث مطرح شده در پیشینه، ارائه راهبردها و پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده، مشخصکردن نقش نتایج در پیشبرد علوم بنیادی و کاربردی و امثال آن، از جمله مواردی است که محقق باید به آنهاتوجه داشته باشد.
لیست ژورنال های مناسب مقاله علمی ترویجی
پس از نوشتن مقاله علمی ترویجی ۲ مرحله دیگر باقی می ماند.
انتخاب ژورنال مناسب و نگارش مقاله مناسب با چارچوب آن
ارسال مقاله برای ژورنال و منتظر ماندن تا اعلام نتیجه